2010 yılında sanal marketten siparişimde yanlış gelen ürünleri değiştirmek için bin dereden su getirirken, geçen gün yanlış teslimatı tek telefonda hızla değiştirmekle kalmayıp; peşi sıra market amiri, müdürü, müşteri ilişkileri ve genel müdürlük arayıp hal hatırımı sorunca, rekabetin geldiği noktayı anladım. Kovid-19 döneminde ise, sanal mağazadan hiç almayacağımı düşündüğüm, tayyör takım, çatal bıçak seti, kadife koltuk örtüsü ve nevresim gibi gerekli olan olmayan, bilumum araç ve gereci de alınca, Metaverse konulu Konferansa da katılmış oldum.
Kapitalizmin tüm nimetlerinden yararlanıp, komünist olunmuyor vesselam!
Sağlıkta Yeni Dünya: Sağlık Süpermarketlerde satışa sunulması planlanan 3D yazıcıdan üretilen organlar, ilaç gibi yuttuğumuzda hücrelerdeki deformasyonu tamir edecek organik nanobotlar, yaşlı nüfusun bakımını, yalnızlığını giderecek robot hemşireler, metaverse yoluyla tıp eğitimi, giyilebilir sağlık ölçerler, sentetik biyoloji ile programlanan hücreler, kişiselleştirilmiş teşhis, tedavi ve bakımda yapay zekayla insandan çalınan roller…
Metaverse sanal bir ürün pazarlama pazarı. Yapay zekayla büyüyen nesiller için bir mağazaya gidip de bir elbiseyi denemektense, metaverse dünyasında oluşturacağı avatarıyla elbiseleri denemek hem daha kolay, hem de daha havalı. Sanat dünyasındaki telif hakkı sorununa çözüm olması umulan NFT (orijinallik sertifikası), hızla büyüyen oyun dünyası, sanal şehirler, öte dünyanın dijital parası, büyük verinin kimler tarafından kullanılıp, korunacağı ve siber koruma gibi konularla, metaverse hakkında daha çok konuşacak gibiyiz. Gelecekte kağıt paralarımız, mağazacılık, alışveriş merkezleri, okullar, hastaneler ve İNSAN nasıl olacak gibi onlarca soru.
World Economic Forum Global Risk Raporunda, salgının bitimiyle insan neslini bekleyen 5 büyük riski açıkladı: İlk üçü İklim Değişikliğiyle tetiklenen çevre felaketleri ve yok olan bio-çeşitlilik ile ilgili sorunlar; diğer ikisi ise, dünya üstündeki sosyal uyumun bozulması ve hayatta kalma krizi.
Salgın, insan neslini 2 uç noktaya savurdu: Bu yıl küresel çapta 205 milyon kişinin işsiz kalması bekleniyor. 2019 yılındaki fakir veya çok fakir düzeyindeki kişi sayısına, salgın döneminde 108 milyon kişi daha eklendi. Pandemide insanlığın %99’u gelir kaybına uğradı. Diğer taraftan, dünyanın en zengin 10 kişisinin varlıkları ikiye katlandı. Gelir eşitsizliği öylesine büyüdü ki, bugün bu en varlıklı 10 kişi, varlıklarının %99.999’unu kaybetse, yine de dünya üstündeki insanların %99’undan daha zenginler.
Değişim ve gelişim 2 farklı kavramdır. Dijital dönüşüm, yaşanmakta olan küresel değişimin bir yüzüdür; iklim krizi, psikolojik-sosyal-ekonomik-siyasal krizler ise değişimin diğer yüzleri. Yaşadığımız iklim krizi, sanayi devriminin olumsuz sonucudur. Sanayi devrimi, buhar, kömür, doğalgazı kullanıp insan hayatına makinaları, trenleri, uçakları, klimaları, beton blokları sokmuş; seri üretimle sanayileşme, aristokrasi ve köylüyü yok edip, işçi kesimini ve burjuvayı yaratmıştır.
Canlı bir organizma olan insanın yer aldığı ekosistem için, Teknolojik Devrimin de yol açacağı birçok olumlu ve olumsuz sonuç var. Örneğin Bloomberg ABD’nin haberine göre bugün, pandemi süresinde sayıları hızla artan teknoloji şirketlerinin yarısından fazlası kar etmiyor. Metaverse’de arsa arayanlar için söyleyelim: Kazanç sağlamayan hisselerin tutarı, önceki teknoloji varlık balonundaki miktarın tam iki katı.
Değişim yukarı yönlü düz bir çizgide ilerlemez. 220 bin kişinin ölümüne sebep olan Atom Bombası sonrası Einstein: “Bilseydim, bilim adamı değil, çilingir olurdum” demiş. Fakat tarihin en önemli icatlarından biri olan atom çekirdeğinin keşfini, sonrasında insanlık, belki bomba yapımında değil ama gelişimin birçok alanında kullanmaya devam etti.
Sonuç olarak kendime şu soruyu sordum: “Taş devrinde mi yaşamayı isterdin, Jetgillerde mi?” Bizim neslin efsanevi çizgi filmleri. Benim cevabım Jetgiller. Çocukken hayranlıkla izleyip, hayaller kurduğumuz Jetgillerdeki teknolojik gelişmelerin hepsi bugün icat edildi, kullanılıyor. Hologramlar, akıllı saatler, gps teknolojisi, arama motorları, görüntülü konuşmalar, temizlik robotları ve hatta uçan arabalarla seyahat. Mutlu muyuz? Ohooo, soruların ucu bucağı görünmedi bugün… İyisi mi?
Metaversle,
