17.11.2023 tarih ve 32372 sayılı Resmi Gazete’de Sağlık hizmet sunumunun ve sağlık hizmeti sunan gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerine ait sağlık kurum, kuruluş ve müesseselerin ilgili mevzuat ve Sağlık Bakanlığınca belirlenen politika ve düzenlemelere uygunluğunun denetlenmesine ve uygulanacak idari yaptırımlara ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla Özel Sağlık Tesislerinin Denetimi Hakkında Yönetmelik yayımlanmış ve aynı gün yürürlüğe girmiştir.
Tanımlar
Denetim: Sağlık hizmeti sunan gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerine ait tüm sağlık kurum, kuruluş ve müesseselerinin ve sağlık hizmet sunumunun; ilgili mevzuat ve Bakanlıkça belirlenen politika ve düzenlemelere uygunluğunun tespit edilmesi ve aykırı durumlarda idari yaptırım uygulanmasını sağlamak amacıyla Bakanlık veya Bakanlık adına il sağlık müdürlükleri tarafından yapılan inceleme, soruşturma, izleme, değerlendirme ve koordinasyon faaliyetleri ile idari yaptırımlara ilişkin iş ve işlemleri kapsayan süreci,
Denetleyici: Denetimin türüne ve kapsamına göre sağlık hizmet sunum alanlarında veya sağlık hizmeti sunan gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerine ait tüm sağlık kurum, kuruluş ve müesseselerinde inceleme, denetim ve değerlendirme yapmak üzere bu Yönetmeliğe göre Bakanlık veya il sağlık müdürlükleri tarafından görevlendirilen kişiyi,
Denetim ekibi: Denetim faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere denetimin türüne ve kapsamına göre Bakanlık veya il sağlık müdürlüğü tarafından bu Yönetmeliğe göre oluşturulan ekibi,
E-Denetim: Sağlık Bakanlığınca oluşturulan Sağlık Tesisleri Denetim ve İzleme Sistemi üzerinden gerçekleştirilen denetimi,
İl denetim birimi: İllerde müdürlükler bünyesinde sağlık hizmetleri başkanlığına bağlı olarak sağlık hizmetleri izleme, değerlendirme ve denetim birimi adı altında kurulan, denetim ve değerlendirme ile ilgili iş ve işlemleri yürüten birimi,
Denetim türleri
Sağlık tesisleri ve sağlık hizmet sunum alanları; olağan, olağan dışı ve süre sonu denetim olmak üzere üç şekilde denetlenir.
a) Olağan denetim; müdürlükçe denetim planında belirlenen takvim dâhilinde yerinde yapılan denetimdir. Sağlık tesisinin tabi olduğu mevzuatında belirlenmiş olan ruhsat, faaliyet ve hizmet standartlarına göre denetim ekibi tarafından yılda en az bir kez ve haberli olarak yapılır.
b) Olağan dışı denetim; ihbar veya şikâyet üzerine veya yazılı, görsel ve işitsel yayınlar, sosyal paylaşım siteleri, elektronik ortam ve benzeri iletişim kanallarında ilgili mevzuat ve Bakanlıkça belirlenen politika ve düzenlemelerle uyumlu olmayan bildirimler hakkında Bakanlık veya müdürlükçe resen ve habersiz olarak yapılan denetimdir.
c) Süre sonu denetim; denetimlerde tespit edilen uygunsuzlukların giderilmesi için verilen sürenin sona erdiği tarihten itibaren en geç on beş iş günü içerisinde uygunsuzlukların giderilip giderilmediğinin yerinde tespiti amacıyla yapılan denetimdir. Bu denetimde, denetim tutanağına süre sonu denetimi olduğu yazılır.
Dosya ve elektronik sistem üzerinden denetim
Belirli bir sağlık hizmet sunumu alanında Bakanlıkça belirlenmiş tıbbi uygulamalara veya tıbbi endikasyonlara uygunluğunun tespiti amacıyla hasta dosyası, elektronik kayıt sistemleri, tıbbi fotoğraf, tıbbi görüntüleme, rapor ve diğer ilgili bilgi ve belgeler üzerinden veya e-denetim sistemi kullanılarak inceleme, denetim ve değerlendirme yapılabilir.
Denetimin usul ve esasları
Denetimlerin planlanması, koordinasyonu, gerçekleştirilmesi, izlenmesi, değerlendirilmesi, sonuçlandırılması ve raporlanması; aksi bildirilmedikçe e-denetim sistemi üzerinden gerçekleştirilir. Bakanlıkta ve müdürlükte görevli e-denetim sistemi yöneticilerine Genel Müdürlükçe, denetleyicilere ise müdürlükçe e-denetim sistemine giriş ve kullanımı yetkisi verilir. Sağlık tesisleri, olağan denetimler haricinde denetim planından bağımsız ve habersiz olarak sağlık hizmet sunumuna ve bünyesinde faaliyet gösteren belirli bir tıbbi birim veya birimlere münhasıran her zaman denetlenebilir.
Denetime tabi olanların yükümlülükleri
Bu Yönetmelik kapsamında denetime tabi tutulan gerçek ve tüzel kişiler; denetimlerin, denetim süresince bu Yönetmelikle belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yürütülmesi ve sonuçlandırılması için denetim ekibine gerekli kolaylığı sağlamak, denetim ile ilgili olan tüm bilgi ve belgeleri denetim ekibine göstermek, talep halinde vermek, incelenmesine yardımcı olmak ve denetim ekibi tarafından sorulan hususlarda anlaşılır ve doğru bilgi vermekle yükümlüdür. Bu madde kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen sağlık tesisinin yetkilisi bir yıl içerisinde iki kez uyarılır, üçüncüsünde mesul müdürlük görevine son verilir ve üç yıl sağlık tesislerinde mesul müdürlük yapamaz. İlgili mevzuatında mesul müdür tanımlaması olmayan tesisler ise bir yıl içerisinde iki kez uyarılır üçüncü tespitte tesis faaliyeti üç gün süreyle durdurulur.
İdari yaptırımların uygulanması
Bu Yönetmelik kapsamında gerçekleştirilen denetimler sonucunda tespit edilen uygunsuzluklar hakkında sağlık tesisinin tabi olduğu mevzuatta fiilin karşılığı olarak belirlenmiş olan idari yaptırımlar; uyarı, süre verilmesi, sağlık tesisinin bir kısmında veya tamamında faaliyetin durdurulması, ruhsat veya faaliyet izninin askıya alınması veya iptali, idari para cezası verilmesi, mesul müdürlük görevine son verilmesi veya adli mercilere suç duyurusunda bulunulması şeklinde uygulanır. İlgili mevzuatında aksine bir hüküm bulunmadıkça, bu Yönetmelikte belirtilen faaliyetin durdurulması, ruhsat veya faaliyet izninin askıya alınması veya iptali cezaları Bakanlık oluru; idari para cezaları ile diğer yaptırımlar valilik oluru ile uygulanır.
İdari yaptırımların, Bakanlık veya valilik olurunun alındığı tarihten itibaren en geç on beş iş günü içerisinde uygulanması esastır. Ancak, sağlık tesisinin bir kısmında veya tamamında faaliyetin durdurulması, ruhsat veya faaliyet izninin askıya alınması veya iptaline ilişkin yaptırımlarda; mevcut yatan hastaların tedavisine devam edilir, faaliyet durdurma süresi içerisinde sağlık tesisine veya ilgili birimlere yeni hasta kabulü yapılamaz.
Sağlık tesisinin bir kısmında veya tamamında hastaların tedavisini olumsuz etkileyen, hizmetin devamı halinde hasta sağlığını ve güvenliğini tehlikeye sokan ve hizmetin gecikmeksizin derhal durdurulmasını gerektiren acil ve telafisi güç durumların ortaya çıkması ve bu durumun gerekçeleri de belirtilmek suretiyle denetim tespit tutanağı ile tevsik edilmesi kaydıyla eksiklik giderilinceye kadar sağlık tesisinin ilgili biriminde veya tamamında valilikçe faaliyet durdurulur ve Bakanlığa bildirilir.
İlgili mevzuatında sağlık tesisinde bulunması zorunlu tutulan tıbbi hizmet birimlerinden birinin veya birkaçının bulunmaması halinde bu eksiklikler giderilinceye kadar Bakanlığın kararı üzerine valilikçe sağlık tesisinin tamamında faaliyet durdurulur.
Acil sağlık hizmet sunumunda ve ilgili mevzuatı gereği ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerinden mevzuat hükümlerine aykırı olarak ilave ücret alındığı tespit edilen sağlık tesisleri hakkında ilk tespitte bir önceki aya ait brüt hizmet gelirinin binde biri oranında idari para cezası verilir ve fazla alınan ücretin iadesi sağlanır. İkinci tespitte idari para cezası bir kat artırılarak uygulanır ve fazla alınan ücretin iadesi sağlanır. Üçüncü tespitte ise sağlık tesisinin poliklinik faaliyeti bir gün süreyle durdurulur ve fazla alınan ücretin iadesi sağlanır.
Faaliyet durdurma cezası verilmesinin gerekçesini belirten, müdürlük mührü ve müdürün imzasının bulunduğu yazılı bir açıklama sağlık tesisinin girişine asılır ve ceza bitimine kadar asılı kalır.
İdari para cezalarının hesaplanmasında; ilgili sağlık tesisinin, idari para cezasına esas teşkil eden fiilin işlendiği tarihten bir önceki aya ait brüt hizmet geliri esas alınır. Ancak idari para cezası bakımından esas alınan bir önceki ay veya daha uzun süreli olarak sağlık tesisinin faaliyette olmaması durumunda, sağlık tesisinin faaliyetinin durdurulmadan önceki en son faaliyette olduğu aya ilişkin brüt hizmet geliri esas alınır. Brüt hizmet geliri bildirim tablosunun mesul müdür ve mali müşavir tarafından onaylı olması zorunludur.
Denetim sonuçlarına itiraz ve savunma
Sağlık tesisleri, sağlık tesisi yetkilisi kanalıyla denetim sonuçlarına itiraz edebilirler. İtirazlar; denetim esnasında tutulan yerinde tespit tutanağına imza şerhi koymak suretiyle imza aşamasında yapılır. Konulan şerhte; itiraz konusu edilen uygunsuzluğun denetim sorgu formundaki sıra numarası ve sorusu, şerh gerekçesi ve var ise dayandığı bilgi ve belgelerle birlikte yazılı olarak belirtilir. Şerh konulduğu halde denetim sırasında ibraz edilemeyen yazılı açıklama ve dayandığı bilgi ve belgelerin denetim tutanağı tarihini takip eden yedi gün içerisinde resmi kayıt ile müdürlüğe iletilmesi zorunlundur.
İdari yaptırım değerlendirme komisyonu
11’inci madde kapsamında il denetim ve değerlendirme komisyonu tarafından değerlendirilerek karara bağlanan idari yaptırımlardan Bakanlık kararı ile uygulanması gereken sağlık tesisinin bir kısmında veya tamamında faaliyetin durdurulması, ruhsat veya faaliyet izninin askıya alınması veya iptaline ilişkin yaptırımları karara bağlamak üzere Bakanlık bünyesinde İdari Yaptırım Değerlendirme Komisyonu kurulur.
İl denetim planı
Olağan denetimler; müdürlükçe belirlenen yıllık denetim planına göre denetim birimleri tarafından gerçekleştirilir. İlde faaliyet gösteren tüm özel sağlık tesisleri il denetim planı kapsamına alınır. Yeni açılan sağlık tesislerinin denetimi; olağan dışı denetimler hariç, ruhsat, faaliyet izni veya uygunluk belgesi onay tarihini takip eden altıncı ayın sonunda yapılır ve bir sonraki yıla ait il denetim planına dâhil edilir.
Tebligat ve Hüküm bulunmayan haller
Bu Yönetmelik kapsamında belirlenen idari yaptırım kararlarının tebliğinde Kabahatler Kanununun ilgili hükümleri uygulanır. Bu Yönetmelik veya ilgili mevzuatında uygunsuzluk olarak belirlenen ancak idari yaptırımı bulunmayan fiiller hakkında; 3359 sayılı Kanunun ek 11’inci maddesi ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
