Evet birçoğumuz son yıllarda giderek artan bir odaklanma problemi yaşıyoruz?
Peki neden böyle oldu ve neden eski halimize dönebiliriz sorularının cevaplarını bu yazımda anlatmaya çalışacağım.
Özellikle bu yazımı geçen günlerde bir çırpıda okuduğum Johann Hari’nin “Çalınan Dikkat, Neden Odaklanamıyoruz? kitabını temelde kaynak olarak kullanacağım.
Bu yazım bir nevi bu kitabın özeti gibi olacak.
Genelde yazılarımda deneyimlerim, aldığım eğitimler ve birçok farklı kaynağı kullanıp sentezleyerek yazmayı seviyorum fakat bu sefer bahsettiğim kaynağı merkez alıp bu yazımı oluşturmayı düşünüyorum.
Aşırı hızlanan, veri akışının arttığı ve dolayısı ile ver bombardımanına maruz kaldığımız bu dönemde odaklanamamamıza aslında çok şaşırmamak lazım.
Tabi ki odaklanmada problem yaşamamızın bu an sebepleri dışında başka sebeplerden de bahsedeceğim.
Çok fazla konuya aynı anda odaklanma
Daha önce bu köşedeki yazılarımda birkaçında, beynimizin aynı anda birkaç işi yaparken bazı problemlere ya da verim düşüklüğüne sebep olabileceği gibi konulardan bahsetmiştim.
Beynimizin aynı anda istenilen ölçüde tek bir konuya odaklanabilmesi tek bir konu için olabiliyor. Beynimizin kapasitesi ve işleyiş biçimi buna göre dizayn edilmiş.
Çok fazla konuya aynı anda odaklanmaya çalıştığımızda odaklanma problemi yaşıyoruz.
Beynimizin üzerinde aynı anda uğraştığı konular arasında hızlı geçişlerimiz de odaklanma yeteneğimizi aşındırıyor bir anlamda. Bunun yanında çalışılan konu üzerindeki performansı düşürüyor. Aynı anda çoklu görev ayrıca yaratıcılığımızı düşürüyor.
Yani görevler arasında geçiş yapmaya çok fazla zaman harcadığınızda yavaşlıyorsunuz, daha çok hata yapıyorsunuz, yaratıcılığınız azalıyor ve yaptıklarınızın daha azını hatırlıyorsunuz.
İşinizi iyi yapmak istiyorsanız tek bir işe odaklanın.
Dikkati dağıtan konular
Başta değindiğim dikkati dağıtan diğer konuları biraz açmakta fayda var.
Son yıllarda tüketicileri daha çok tüketmeye yönlendiren birçok yöntem kullanılıyor.
Beynin çalışmasını, davranışlarımızı analiz eden birçok firma ve sosyal medya kanalları bizi daha çok tüketime yönlendirmek için çalışmalar yapmakta.
Bu çalışmalarla birlikte daha önceleri çok uzun videolar seyrederken videoların süreleri 10-15 dakika sonra 3-4 dakikalar sonra bir dakika seviyesine şimdi ise saniyeler seviyesindeki içeriklere tahammüle bile edemez olduk.
Düşünsenize 5-10 saniyelik videoların sonunu bile bekleyemeyecek durumda olan bizler nasıl oturup saatlerce bir kitabı okuyacağız?
Bir düşünün eskisine göre ne kadar süre bir kitabı okuyabiliyorsunuz?
Mobil telefonlardaki bildirimler
Diğer taraftan mobil veri araçlarının artması ile birlikte bildirime maruz kalmamız bizim bir konu üzerinde odaklanmamızı engellemekte. Özellikle mobil telefonlardaki bildirimler, çok sık e-mailleri kontrol etmemiz gibi bildirimler bizim odaklanmamızı imkânsız hale getiriyor.
Hatta şöyle durumlara da şahit olmuşsunuzdur. Biri size e-mail gönderir ve kısa bir süre sonra “Sana e-mail gönderdim diye de faklı bir uyarana hemen maruz kalıyoruz.
Gün içinde gelen reklam sms’leri, gelen firma kampanya telefonları ve bu benzeri bildirimlerden bahsetmiyorum bile.
Kullandığınız sosyal medyalar sizi orada tutmak için artık yapay zekayı da kullanarak sizin neyi izlediğinizi, neyi takip ettiğinizi, neden hoşlandığınız biliyor ve bir şeye bakarken arkasından neyin geleceğini tahmin edip orada kalmanızı sağlamaya çalışıyor.
Dikkat dağınıklığına sebep olan diğer bir etken ise beslenme tarzımız. Günümüzdeki sağlıksız gıdalar bizim beynimizdeki nörolojik ağları da olumsuz olarak etkilemektedir.
İşlenmiş gıdalar ile sizin kısa süreli haz duygunuzu devamlı tetikler ve bu da bir örüntü şeklinde beyin haz sürenizi kısaltır. Bu da sizin odaklanmanızı olumsuz etkiler.
Odaklanmayı artırmak
Peki kısaca odaklanmanızı arttırmak için ne yapabilirsiniz?
Öncelikle gün içinde siz bir şeye odaklanmaya çalışırken sizi neler bölüyor, engelliyor onları tespit etmek ile başlayabilirsiniz.
Bunları tespit ettikten sonra bunların kaçını engelleyebilir ya da azaltabilirsiniz onun üzerinde çalışın.
Mümkün olduğunca sosyal medya sürelerinizi çeşitli uygulamalarla kısıtlayabilirsiniz.
Odaklanmanızı arttırmak için meditasyon yapabilirsiniz.
İşlenmiş gıdalardan uzak durarak doğal beslenme düzenine geçerek fizyolojik olarak da beyninize odaklanması için yardımcı olabilirsiniz.
Odaklanma ile daha fazla bilgiye sahip olmak için yazımın başındaki kitabı alıp okumanızı öneririm.
