Bu köşede birçok defa dile getirdiğimiz kamu hastanelerinin tıbbi cihaz firmalarına olan borçlarını zamanında ödememeleri sorunu bu sefer hastalara da yansıdı. Tedarik zinciri kırılmaya başlandı ve acil olmayan ameliyatların ertelenmesi gerçekleşmeye başladı. Tıbbi cihaz sektöründe birçok firma kepenk indirdi. Kamu hastanelerinden ödemelerini alamadıkları için yeni siparişler de veremiyorlar. Sektör artık ihalelere bile giremezken Devlet Malzeme Ofisi (DMO) alımlarında da sorunlarla karşılaşıyor. Kamu’nun Tıbbi Cihaz alımlarının DMO vasıtasıyla yapılmaya başlandığı bu dönemde karşılaşılan sorunları “Ödeme Sorunları, Yeni Anlaşma Metni ve İdari Sorunlar, Teknik Sorunlar” olarak belirtebiliriz.
ÖDEMELERDE FATURA TARİHİ ESAS ALINMALI
Ödeme sorunlarına bir göz atarsak; son aylarda, ihale sayısı ve ihaleye çıkılan kalem sayısının artması ile birlikte, Çerçeve Anlaşma Metninin “Faturalama ve Ödeme” başlıklı 19. Maddesinde açıkça yazılmasına rağmen vadelerinde 90 gün vadesi üzerine +30, +75 günü aşan beklenmedik gecikmeler yaşanmakta. Bu durum firmaları ciddi finansman maliyetleri ile karşı karşıya bıraktığı gibi finansal sürdürülebilirlik açısından da olumsuz yönde etkilemektedir. Konu ile ilgili olarak DMO yetkililerine yapılan başvurulara cevap olarak “Hastane ödemesi beklendiği, ödeme gelmediği için firmalara zamanında ödeme yapılamadığı” ifade edilmektedir.
Hastaneden tahsilat yapılıp yapılmadığına göre ödeme yapılması, her firmaya ve her faturaya ödemelerin farklı vadelerde yapılması sonucunu doğurmakta. Bu ise ödemelerde belirsizlik ve soru işaretlerine sebep olmaya aday bir durumdur. Ödemelerde mutlaka “fatura tarihi” esas alınmalıdır.
SÖZLEŞMELERE EKLENMELİ
Firmalar, Hastaneler ile değil DMO ile sözleşme yapmışlardır ve bu sözleşmelerde ödeme vadesi 90 gündür. Ödemelerin taahhüt edilen ve sözleşmelerle garanti altına alınan zaman içinde gerçekleşmemesi, gelecek için öngörülen her gelişme ve iyileşme için “güven’’ ikliminin onarılamaz şekilde zarar görmesine ve dolayısıyla, sürdürülebilir bir hizmet yapılanmasına engel olmaktadır. Ödemelerin fatura tarihinden itibaren 90 günü aşmayacağının, Hastanelerin zamanında ve yeterli ödeme yapıp yapmamasının veya benzeri bir sebebin bu kuralı değiştirmeyeceğinin açık olarak teyit edilmesi ve bu ifadenin sözleşmelere açık olarak eklenmesi gerekmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Lütfi Elvan bildiğiniz gibi ödeme sorununun Kasım ayında çözüme kavuşturulacağı sözünü vermişti. Sayın Elvan görevden affını istedi ve görevini Sayın Nureddin Nebati’ye devretti. Sayın Nebati’nin Bakan Elvan’ın verdiği sözü yerine getirip sektörün tüm alacaklarının defaten ödenmesini gerçekleştirmesi bekleniyor. Sağlık alanında daha büyük sorunların yaşanmaması için bu ödemelerin yıl sonuna kadar yapılması kaçınılmaz bir hal almıştır.
KADIN İSTİHDAMININ EN YÜKSEK OLDUĞU FİRMA
Bu sayımızda kapak röportajımızı Doğsan Tıbbi Malzeme Sanayi A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Çağan Karal ile gerçekleştirdik. Türkiye’de üretim sektöründe kadın istihdamının en yüksek olduğu firma olan Doğsan, pandemide koşullarını zorlayarak hastaneleri malzemesiz bırakmadı. Amacı dokunduğu hayatları iyileştirmek olan Doğsan, ülke ve toplum için değer oluşturuyor. Röportajımızda; Doğsan Fabrika Müdürü, Mali İşler Müdürü, Kalite Güvence Müdürü, Üretim Planlama Müdürü, Üretim Müdürü’nün de firma ile ilgili görüşleri yer alıyor. Bir diğer röportajımızı da Prof. Dr. Ayten Kayı Cangır ile yaptık. “Akciğer kanserinin diğer kanserlerden en önemli farkı önlenebilir bir kanser olmasıdır” diyen Prof. Dr. Cangır’ın röportaj dikkat çekici.
Geçtiğimiz ay tüm sağlık çalışanları duygulandıran bir sosyal sorumluluk projesi de gerçekleştirildi. Paslanmaz çelik hastane ekipmanları ile her an sağlık çalışanlarının yanında olan Mixta, sağlık şehitleri için Ankara’nın Akyurt İlçesi’nde 10 bin çam ağacı fidan dikti. Bu projeyi hayata geçiren Mixta üst yönetimden Yılmaz Salık ve Murat Cantekin’i kutlarım. Konu ile ilgili haberi sayfalarımızda okuyabilirsiniz.
