COVID-19 salgını, Ülkemizde ve dünyada hammadde temininde ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar ile girdi fiyatlarındaki beklenmeyen artışlar nedeniyle kamu ihalelerinde; özellikle son aylardaki fiyat artışlarından kaynaklanan, yüklenici firmaların maliyet artışlarını karşılayacak fiyat farkları ile ilgili düzenleme çalışmaları tamamlandı.
Kamu ihalelerinde verilecek fiyat farkları ile ilgili atılacak adımları iki bölümde değerlendirmek gerekiyor. Bunlardan birincisi geriye yönelik yani ihale ilanı yapılmış veya sözleşmeye bağlanmış ihalelere verilecek ek fiyat farkları, ikincisi ise ileriye yönelik yani yeni yapılacak ihalelere verilecek fiyat farklarıdır.
Geriye yönelik verilecek ek fiyat farkları ile ilgili olarak 7351 Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 22 Ocak 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak Kamu İhalelerinde “Ek Fiyat Farkı” verilebilmesi ile ilgili düzenleme yapıldı.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na geçici madde eklenerek yapılan düzenleme kapsamında ek fiyat farkı verilebilecek alım türlerini, ürün ve girdileri, ek fiyat farkı verilmesi veya sözleşmenin devri için idareye başvuru süreleri dahil ek fiyat farkına ve sözleşmelerin devrine ilişkin esaslar 24.02.2022 tarihli 31760 sayılı Resmî Gazete yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre;
- Mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin sözleşmelerde, 01/07/2021 ile 31/12/2021 tarihleri arasında gerçekleştirilen kısımlar için, ihale dokümanında fiyat farkı verilmesine ilişkin hüküm bulunup bulunmadığına bakılmaksızın yüklenicinin başvurusu üzerine ek fiyat farkı verilmesi öngörülüyor. Ayrıca bu sözleşmelerin, yüklenicinin başvurusu ve idarenin onayı ile devredilebilme hakkı veriliyor.
- Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından 1/12/2021 tarihinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihalesi yapılan (söz konusu Kanunun 3’üncü maddesindeki istisnalar dâhil), 22/1/2022 tarihi itibarıyla devam eden ve Türk Lirası üzerinden imzalanan yapım işi sözleşmelerinde, 1/7/2021 tarihi ile 31/12/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) iş programına göre gerçekleştirilemeyen iş miktarı için süre uzatımı verilmesi ve fiyat farkı hesabı bu Esaslara göre gerçekleştirilir.
- 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelerin bu Kanundan istisna edilen (3 üncü maddesindeki istisnalar dâhil) mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin imzalanan ve 2’nci maddenin birinci ve ikinci fıkrasında belirtilen şartları sağlayan sözleşmeleri için, bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 120 gün içinde ilgili mevzuatında düzenleme yapılması kaydıyla, 1/7/2021 ile 31/12/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) gerçekleştirilen kısımlar için ek fiyat farkı hesaplanabilir ve/veya bu sözleşmeler devredilebilir. Ek fiyat farkı, 5’inci, 6’nci ve 7’nci maddelerde belirtilen mal ve hizmet alımları ile yapım işleri sözleşmelerinde hesaplanabilir. Bu kapsamda hesaplanan ek fiyat farkı tutarı, bu Esaslara göre verilebilecek ek fiyat farkı tutarını aşamaz.
- Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğünün 4734 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi ile geçici 4’üncü maddesine göre idareler adına gerçekleştirdiği alımlarda ek fiyat farkı hesaplanmaz.
- 4734 sayılı Kanun kapsamı dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin 2’nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartları sağlayan sözleşmeler için, ilgili mevzuatında düzenleme yapılması kaydıyla, 1/7/2021 ile 31/12/2021 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) gerçekleştirilen kısımlar için ek fiyat farkı hesaplanabilir.
- Söz konusu değişiklerden yararlanabilmek için 30 gün içerisinde ilgili idareye yazılı başvuru yapılması gerekiyor.
Kamu ihalelerinde verilebilecek fiyat farkları ile ilgili Cumhurbaşkanlığı kararları 24.02.2022 tarihli 31760 sayılı Resmî Gazete yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Söz konusu değişiklere göre Yapım işleri, Mal ve hizmet alım ihalelerinde uygulanacak fiyat farkı esasları yenilenmiştir.
Yapılan değişiklere göre;
1. Elektrik, doğal gaz, ilaç, petrol ürünleri ve LPG ürünleri alımları dışında sözleşmesi 180 günü aşan diğer mal alımlarında 180 günlük sözleşme süresini aşan dönem için sözleşmelerde belirtilmek şartıyla fiyat farkı hesaplanabilecektir.
2. Fiyat farkı hesaplamalarında ilgili ürün için ilgili endeks seçilmemişse Yurt içi üretici fiyatları (Yİ-ÜFE) kullanılacaktır.
3. Hizmet alım ihaleler ile yapım işlerinde fiyat farkı hesaplamalarında kullanılan endekslerde değişikler yapılacaktır. Yapım işlerinde genel endekste fiyat farkı verilmesi uygulaması kaldırılıyor. İdareler katsayı ve alt endeks belirlemek zorunda olacaklar.
4. Sözleşme süresi bir yılı aşan hizmet alım ve yapım işlerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunluluğu getiriliyor.
5. Söz konusu değişiklere ilişkin Esaslar; yayımı tarihinden 30 sonra yürürlüğe girecektir.
