Evrende en zor anlaşılan varlık olarak insanı görüyorum.
İnsan doğası gereği karmaşık bir varlık.
Bu sebeple kendimizi tanıma yolculuğu zahmetli bir yolculuk olarak diye düşünüyorum.
Kendini tanımak, bireyin hayattaki en önemli keşiflerinden biri.
Fakat çoğumuz kendimizi anlamadan etrafımızı ve dış dünyayı anlamaya çalışıyoruz.
Kendini tanımayan birey, hayatı dış etkenler ve başkalarının kurallarına, düşüncelerine göre yaşarlar.
Mutlu, başarılı ve tatmin edici bir hayat istiyorsak öncelikle kendimizi tanımamız gerekir. Kendini tanımak kişinin kendi gerçek potansiyeline ulaşmasının ilk adımıdır.
Peki bu “kendini tanıma” hangi unsurları içerir? Nasıl kendimizi daha iyi tanırız?
Kendini tanımak kabaca kişinin değerlerini, güçlü-zayıf yönlerini, duygularını, düşünce yapısını, hayattan beklentisini ve hayatın kendisi için anlamını keşfetme sürecidir. Şimdi kendini tanıma ile ilgili temel unsurlara bakalım.
Bireyin değeri ve inançları:
Kendimizi tanımadaki en önemli unsurlardan biri değerlerimizin neler olduğunun farkında olmaktı. Değerler bireyin kendisi için önemli gördüğü ilkelerdir. Örneğin dürüstlük, özgürlük, gelişim, sorumluluk gibi birçok bireysel değer unsurları vardır. Her birey için bunların önemi ve önceliği farklıdır. Bunların bizim için önemi, sıralaması ve ağırlığı bizi diğer bireylerden ayırır. Eğer değerlerimiz hayattaki seçimlerimiz ile ters düşerse mutsuzluk, başarısızlık ve huzursuzluk yaşamamız kaçınılmaz olacaktır. Kariyer hayatından bir örnek verecek olursak. Dürüstlük değeri sizin için en önemli değeriniz olduğunu düşünelim. Hem müşterilerine hem de çalışanlarına dürüst davranmayan bir iş ortamında çalışıyor olmak sizi rahatsız ve mutsuz edecektir.
Gelelim inançlarımıza. Çocukluğumuzdan beri inançlarımız bilinç altımıza yerleşir ve yetişkin olduğumuzda da çoğu inancımız güçlenerek devam eder. Bu inançlara bazı örnekler verelim. “Ben yeterince başarılı olamam”, “çok para kazanmak için çok çalışmak gerekir”, “çok iyi davranırsam aldatılırım” gibi doğru ya da yanlış inançlara sahibizdir. Değerlerimizi ve inançlarımızın neler olduğunun farkında olarak seçimlerimizi yapıp hareket edersek mutlu, huzurlu ve başarılı olabiliriz.
Güçlü ve zayıf yönlerimiz:
Her bireyin kendine göre güçlü ve zayıf yönleri vardır. Güçlü ve zayıf yönlerimizi bilmek hangi alanda başarılı olabileceğimiz hakkında önemli bir bilgi verir. Aynı şekilde zayıf yönlerimizi bilip bunları geliştirme yoluna gidersek başarı ve mutluluğumuz için önemli bir faktör olacaktır.
Güçlü yönlerimizle örtüşen bir ortamda ya da bir görevde olursak süreç zorlanmadan doğal akışı içinde ilerleyecektir. Bunun tersine, zayıf olduğumuz yönlerin içinde bulunduğumuz bir durumda süreçte çok zorlanacağız. Örneğin iletişim becerimiz zayıf ve biz yoğun iletişim kabiliyeti gerektirecek bir görevde çalışırsak, müşterilerimizle ciddi anlamda zorlanma ve problem yaşayabiliriz. Bu sebeplerden dolayı güçlü ve zayıf yönlerimizi fark etmeye, bulmaya çaba sarf etmemiz gerekir. Eğer kendimiz güçlü ve zayıf yönlerimizi bulmakta zorlanıyor isek çevremizde bizi iyi tanıyanlardan destek alabiliriz.
Duygularımız
Duygularımız ve iç farkındalığımız da bizim kendimizi tanımamızda, bizi biz yapan unsurların başında gelir. Duygularımız zaman içinde sürekli değişir. Bu duygu değişimlerimizi fark etmek ve yönetmek son derece önemlidir. Durumlar, olaylar karşısında nasıl hissettiğimizi gözlemlememiz gerekir. Duygularımızla temas edip bizim için ne anlam ifade ettiğini düşünmemiz gerekir. Bu hem kendimizle olan ilişkimizi hem de başkaları ile olan ilişkilerimiz de sağlıklı bir iletişim meydana getirecektir.
Hayat amacımız ve anlam arayışı:
Anlam arayışı, insanın motivasyonunun temelidir. Bireyler kendi değerleriyle uyumlu seçtikleri bir amaca doğru ilerlerse tatmin edici bir hayat yaşarlar. Hayat amacınızı bulmakta zorlanırsanız bu noktada Ikigai (Japonların anlamlı bir yaşam sürme felsefesi) veya logoterapi (Viktor Frankl’ın hayatın anlamını keşfetme yöntemi) gibi yaklaşımlar faydalı olabilir.
Kendini tanımak, insan hayatının en önemli unsurlarından biridir. Bu sürece her bireyin kendi için uğraşması ve yatırım yapması gerekir. Kendimizi tanımaz isek hayatta zorlanır, mutsuz olur ve savrulabiliriz. Bu nedenle kendimiz tanımak için zaman ayırmak, düzenli olarak sorgulamak ve gerekiyorsa başka birinden destek almak çok önemlidir. Unutmayın başka biri sadece size yolculukta eşlik edebilir. Asıl kendini tanıma yolculuğunda kilit isim kendinizsiniz. Ne kadar kendinizi tanıma yolculuğuna baş koyarsanız o kadar yol alacaksınız. Kendini tanımanın bir hedef olmadığını sürekli devam eden bir yolculuk olduğunu unutmamak önemlidir.
İyi yolculuklar.
