“Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı” kapsamında 2021 yılı mayıs-haziran döneminde çıkılacak “Sağlık ve Kimya Ürünleri Çağrısı” ile eczacılık, tıbbi cihaz ve kimya sektöründeki öncelikli ürünlere yönelik yatırımlar destekleneceği duyurulmuştur.
Ülkemizin en önemli cari açık kalemlerinden olan sağlık sektöründeki açığın kapatılması amacıyla son yıllarda önemli mevzuatlar yapılarak yerli ve milli üretim için ihtiyaç duyulan alt yapılar oluşturulmaya çalışmıştır.
Bu çalışmalardaki temel amaç olarak; Türkiye’nin ilaç ve tıbbi cihaz sektöründe küresel pazardaki rekabet gücünü artırmak ve değer zincirinde ülkemizi daha üst konuma taşımak olarak belirlenmiştir. Bunun için biyoteknolojik ilaçlar gibi yüksek teknoloji gerektiren alanlar başta olmak üzere Ar-Ge, üretim, nitelikli insan kaynağı ve mevzuat konularında ülkemizde gerekli ekosistem oluşturulacağı ve Ar-Ge faaliyetlerinin artırılması amacıyla, altyapı ve yetkinliklerin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
Sağlık sektörü yatırımlarını artıracak diğer önemli adım olarak; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından “Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı” kapsamında, teknoloji seviyesi yüksek veya yoğun dış ticaret açığı verilen 919 ürünü yerli imkân ve kabiliyetlerle üretecek yatırımları destekleyecek programın 2021 yılı çağrı planı paylaşılmıştır.
“Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı” kapsamında, 15/6/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve 17/10/2016 tarihli ve 2016/9495 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar hükümleri çerçevesinde “Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı” kapsamında Sağlık sektöründe desteklenecek öncelikli ürünler; 27 Şubat 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Buna göre 3,806 Milyar USD dış ticaret açığı verilen eczacılık sektöründe 82 ürün, 988 Milyon USD dış ticaret açığı verilen tıbbi cihaz sektöründe ise 46 ürüne yapılacak yatırımların desteklenmesi kararlaştırılmıştır.
Öncelikli ürün olarak belirlenen ürünlerin üretilmesi için;
- Yatırım yeri tahsisi
- Kamu alım garantisi
- Sermaye desteği
- Sigorta primi desteği
- Gümrük vergisi muafiyeti
- KDV istisnası
- Vergi indirimi
- Finans maliyeti desteği sağlanacaktır.
“Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı” kapsamında 2021 yılı mayıs-haziran döneminde çıkılacak “Sağlık ve Kimya Ürünleri Çağrısı” ile eczacılık, tıbbi cihaz ve kimya sektöründeki öncelikli ürünlere yönelik yatırımlar destekleneceği duyurulmuştur.
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programının Uygulama Esaslarını ana hatlarıyla şu şekilde özetleyebiliriz;
A-Programın Genel Tanımı
. Program, Türkiye’de katma değerli üretimin artırılması için, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve bağlı/ilgili kuruluşları tarafından sağlanan destek ve teşviklerin orta-yüksek ve yüksek teknoloji seviyeli sektörlere yoğunlaştırılmasına yönelik özel bir programdır.
.Programda, Türkiye için kritik öneme sahip ve gelecek potansiyeli yüksek ürünlerin üretim kapasitesinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, ithalat bağımlılığının azaltılması, rekabet yoğunlaşması, yurt içi üretim yetkinlikleri, küresel talebin gelişim trendi, gelecek potansiyeli gibi çeşitli kriterler göz önünde bulundurularak belirlenen Öncelikli Ürün Listesine yönelik olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından sağlanan yatırım teşvikleri ile KOSGEB ve TÜBİTAK tarafından sağlanan proje desteklerinin tek pencere mekanizması ile bir arada ve/veya münhasıran sunulması öngörülmektedir..
.Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve bağlı/ilgili kuruluşlarının sağladığı destekler; bu desteklerin orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürünlere yönelik olarak verimli ve etkin bir şekilde kullanılmasını sağlamak üzere, Program Portalı üzerinden tek pencere mekanizması ile yürütülecektir.
.Program kapsamında tanımlanan destekler, Öncelikli Ürün Listesindeki ürünlerin üretilmesine ilişkin yatırım projelerine kullandırılacaktır.
.Program amacına uygun yatırım projeleri için Ar-Ge, ticarileşme, sabit yatırım ve üretim süreçlerinden ilgili proje başvurusu kapsamında gerekli ve uygun görülenleri kapsayacak şekilde uçtan uca destek sağlanacaktır.
.Program kapsamında desteklenecek yatırım projelerinde; yatırımcının, üretilecek temel ürünü satın alma potansiyeli olan proje paydaş(lar)ı ile temel ürünün geliştirme sürecinde ve temel ürüne yönelik talep konusunda iş birliği yapması beklenmektedir.
- B- Başvuru
.Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Öncelikli Ürün Listesindeki ürünlere yönelik olarak duyuru yapmak suretiyle çağrıda bulunacaktır. Çağrı planları, çağrı kapsamında yer alacak sektör ve ürünler ile çağrı takvimi belirlenerek Program Portalında duyurulacaktır.
.Programa sadece Türkiye’de yerleşik sermaye şirketleri başvurabilir.
.Program kapsamındaki desteklerden yararlanmak isteyen yatırımcı, Program Portalında duyurulan bilgi ve belgelerle müracaat ederek çağrı planlarında öngörülen takvim ve yöntem çerçevesinde ön başvuru işlemini tamamlayacaktır.
.Program kapsamında desteklenecek yatırım projelerinde, çağrı duyurusunda yer alan ürünlere yönelik olma ve çağrı duyurusunda belirlenen asgari yatırım projesi tutarını karşılama koşulu aranır.
.Başvuru kapsamında birden çok ürünün üretilmesi hedeflenebilir. Bu ürünler arasından temel ürün olarak üretilmesi planlanan ürünün çağrı duyurusunda yer alan ürün listesinde bulunması zorunludur. Üretilmesi hedeflenen temel ürün haricindeki diğer ürünlerin proje bütünlüğü açısından;
a) Temel ürünün ara girdisi olup projenin daha yüksek katma değer oranıyla hayata geçirilebilecek olmasına katkı sağlama,
b) Temel ürünle aynı makine parkurunda üretilebilme,
c) Kısmi bir ek yatırım ile üretilerek projenin katma değer tutarını artırabilme,
niteliklerinden en az birini karşılaması gerekir. Çağrı kapsamında değerlendirmeye sunulan bir projede bu koşulları sağlayan ürünler için de program kapsamında yer alan destekler verilebilir.
- Ön başvuru ile yatırım projesine konu ürünün çağrı duyurusunun ek listesi olarak yayımlanan ürün listesinde yer alıp almadığı, öngörülen proje tutarının çağrı duyurusunda belirlenen asgari proje tutarı koşulunu karşılayıp karşılamadığı, yatırımcının ve yatırım projesinin çağrı duyurusunda belirlenen diğer temel kriterleri sağlayıp sağlamadığı tespit edilir. Ön başvuruda sunduğu bilgi ve belgelerin, Program ve çağrı duyurusu kapsamında belirlenen temel kriterleri sağladığı tespit edilen firma, kesin başvuru yapmaya davet edilir.
- Ön başvuru sonrasında kesin başvuru yapmaya davet edilen firma, çağrı planlarında öngörülen takvim dâhilinde, proje fizibilitesinin yanı sıra Program Portalında yayımlanacak diğer bilgi ve belgeler ile kesin başvurusunu tamamlar.
- Başvuru sahibi, şayet varsa proje paydaşı ile imzaladığı uzlaşı protokolünü de kesin başvuru sürecinde Program Portalına yükler.
- Başvuruda, sunulan bilgi, belge ve raporlar TÜBİTAK ve KOSGEB değerlendirme süreçlerinde de kullanılabilir. Projelerin Komite değerlendirmesine sunulması öncesinde yapılan detaylı incelemelerde, istenen koşulları sağlayamadığı tespit edilen başvurular değerlendirme dışı bırakılır. Değerlendirme dışı bırakılanlar 15 gün içerisinde itirazda bulunabilir.
- C-Proje Fizibilitesi ve Bağımsız Değerlendirme Raporu
- Her bir yatırım projesi başvurusu için, proje fizibilitesi sunulması zorunludur.
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yetkilendirilen bağımsız danışmanlık firmalarından biri tarafından hazırlanacak olan bağımsız değerlendirme raporu hazırlanması gerekir.
- D-Destek Türleri
- 1-Program Kapsamında Yatırımlara Sağlanacak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destekleri
- Programa kesin başvurusu tamamlanan yatırım projeleri için 2012/3305 sayılı Karar veya 2016/9495 sayılı Karar kapsamında destek verilmesine dair değerlendirme yapılır.
- Program kapsamında desteklenmesine karar verdiği yatırım projelerinden, nitelikleri ve destek ihtiyaçlarına istinaden uygun gördüklerinin, 2012/3305 sayılı Karardaki stratejik yatırımlar çerçevesinde desteklenmesine karar verebilir.
- Program kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırım projelerinden, ilgili karardaki gerekli koşulları sağlayan ve nitelikleri ve destek ihtiyaçlarına istinaden uygun bulunanlar, 2016/9495 sayılı Karar kapsamında desteklenmesi için Cumhurbaşkanı onayına sunulur ve Cumhurbaşkanı tarafından desteklenmesi uygun bulunan yatırım projeleri için Cumhurbaşkanı kararı yayımlanır.
- Desteklenmesine karar verilen yatırım projeleri için ayrı bir başvuru ve değerlendirmeye gerek olmaksızın teşvik belgesi düzenlenir.
- 2-Program Kapsamında Sağlanacak TÜBİTAK Destekleri
- Program kapsamında Ar-Ge destekleri TÜBİTAK tarafından, ilgili TÜBİTAK destek programı çerçevesinde sağlanır.
- Kesin başvurusu tamamlanmış projelerden Ar-Ge ihtiyacı olanlar, ilgili mevzuatında öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde TÜBİTAK tarafından değerlendirmeye tabi tutulur. TÜBİTAK tarafından Ar-Ge desteği sağlanabilecek projeler, Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğünü bildirilir. Komite, TÜBİTAK’ın olumlu görüş verdiği projelerden bir kısmı veya tamamı için Ar-Ge desteği kararı alabilir.
- TÜBİTAK’ın Ar-Ge desteği sağlamayı uygun bulmadığı projeler için, TÜBİTAK destekleri Komite tarafından tanımlanamaz. Ancak Komite bu projelere ilişkin, gerekli gördüğü Ar-Ge faaliyetlerinin yatırımcı tarafından kendi kaynaklarıyla yürütülmesini, Program kapsamındaki diğer destek unsurlarının kullandırılması için şart koşabilir.
- Bir veya daha fazla Ar-Ge yüklenicisiyle ortaklı Ar-Ge yapılması planlanan projeler için Komitenin Ar-Ge desteği tanımlaması durumunda, ilgili TÜBİTAK destek programı hükümleri çerçevesinde, ortaklı Ar-Ge sürecine dâhil olan yatırımcı ve/veya Ar-Ge yüklenicilerine destek sağlanır.
- 3-Program Kapsamında Sağlanacak KOSGEB Destekleri
- Yatırımcının KOBİ olduğu yatırım projeleri, KOSGEB tarafından Stratejik Ürün Destek Programı hükümleri çerçevesinde sağlanan desteklerden yararlandırılabilir.
- Komite, KOSGEB tarafından sağlanacak destek kalemleri ve miktarlarını, ilgili mevzuatta yer alan sınırlar çerçevesinde belirleyebilir. Komitenin aldığı destek kararı, KOSGEB tarafından kendi ilgili mevzuatı çerçevesinde ayrı bir değerlendirme yapılmaksızın uygulanır.
- KOSGEB desteklerinin Komite tarafından tanımlanması için başvuruda bulunacak KOBİ’lerin, 5/8/2009 tarihli ve 2009/15431 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan KOSGEB Tarafından Verilecek Hizmetler ve Desteklerden Yararlanacak Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere İlişkin Sektörel ve Bölgesel Önceliklerin Belirlenmesi Hakkında Karar ile tespit edilen sektörlerde faaliyet göstermesi şartı aranır.
