Bürokrat/KİK Eski Üyesi/Akademisyen
www.mehmetatasever.org
Hasta yatağı, hastaların yirmi dört saatten az olmamak üzere bakım ve tedavilerinin sağlanması amacıyla yatırıldığı, hasta odalarına veya hastalara devamlı tıbbi bakım hizmeti verilen birimlere yerleştirilen yataklardır.
Hastane yatağı izinlerinde, Türkiye’de halen mevcut olan yataklı sağlık tesislerinin yatak ve insan gücü sayısı dikkate alınarak Türkiye genelinde her on bin kişiye 35 (otuz beş) hasta yatağı planlaması esas alınmaktadır. Bu yataklardan on bin kişiye 25 (yirmi beş) yatak devlet üniversiteleriyle birlikte kullanılanlar da dâhil olmak üzere Sağlık Bakanlığına bağlı kuruluşların hastanelerine, on bin kişiye 5 (beş) yatak devlet üniversitelerine ait sağlık uygulama ve araştırma merkezlerine, on bin kişiye 5 (beş) yatak vakıf üniversitelerine ait sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ve özel sağlık kuruluşlarına olacak şekilde planlanmaktadır.
On bin kişiye düşen hastane yatağı sayısı 35 (otuz beş)’in üzerinde olan sağlık hizmet bölgelerinde yeni özel ve üniversitelere ait yataklı sağlık tesisi için yatırım izni verilmemektedir. On bin kişiye düşen hastane yatağı 35 (otuz beş)’in altında olan sağlık hizmet bölgelerinde ise; yeni yatırım izni öncelikle kamu, devlet üniversitesi, vakıf üniversitesi ve özel sağlık kuruluşu sıralamasına uygun olarak verilmektedir. On bin kişiye düşen hasta yatağı 35 (otuz beş)’in altında olan illerde Sağlık Bakanlığı bağlı kuruluşları, devlet üniversiteleri ve diğer kamu kuruluşlarının ilave veya yeni yatırımlarına, üçüncü fıkradaki toplam kamu yatak sayısını aşmamak, bölge bazında on bin kişiye 35 (otuz beş)’in üzerine çıkmamak kaydıyla izin verilir.
Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hasta yatak sayısına yoğun bakım yatakları ve yeni doğan kuvözler dâhil edilmektedir. Ancak;
- Yeni doğan sağlıklı bebek sepetleri ve transport kuvözler,
- Doğum için kullanılan doğum masaları, anne oteli, anne uyum odası ve sancı odası yatakları,
- Poliklinik, acil ve laboratuvarlarda muayene, küçük müdahale, gözlem ve hastaların istirahati için kullanılan sedye ve yataklar,
- Anestezi odası ve ameliyathanelerde, ameliyat öncesi uyuma ve bekleme için kullanılan yataklar,
- Ameliyat sonrası bakım (uyandırma) odası yatakları,
- Kemoterapi, radyoterapi, girişimsel radyoloji, genel ve lokal anestezi, intravenöz, infüzyon, inhalasyon ve sedasyon işlemleri ile diyaliz ve uyku tedavisi gibi yirmi dört saatten daha az bir zaman dilimi içinde yapılan tedaviler için kullanılan günübirlik tedavi yatakları,
- Hastanede nöbetçi personel için ayrılan yataklar,
- Refakatçi yatakları,
hasta yataklarına dahil değildir.
Türkiye’de son 20 yılda sağlık alt yapısının niceliksel ve niteliksel olarak iyileştirilmesi en önemli gündem maddelerinden biri olmuştur. Bu önem 2002 yılı kasım ayında Sağlık Bakanı olan Prof. Dr. Recep AKDAĞ öncülüğünde başlatılan Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı ile beraber yapımına başlanılan şehir hastaneleri ile ete kemiğe bürünmüştür. Türkiye’de 2000 yılında 2,08 olan 1000 kişiye düşen hasta yatağı sayısı %40’a yakın artırılarak 2019 yılında 2,88’e yükseltilmiştir (Grafik 1). Bu yatakların (yoğun bakım yatakları hariç) %75’i nitelikli hasta yatağıdır.
Türkiye hastane yatağı açısından 1000 kişiye düşen 2,88 yatak ile OECD ülkeleri arasında düşük yatak sayısına sahip ülkeler arasındadır. Türkiye son 20 yıldaki sağlık alt yapısı alanındaki bu atılımları ile ABD, İngiltere, Kanada gibi gelişmiş batı ülkelerinin önüne geçmiştir (Grafik 2).
