Av. Muhittin Ertuğrul ERTÜRK yazdı…
Bilindiği üzere 7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 178 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 22’nci maddesi ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa eklenen geçici 75’inci maddesi;
“Devlete ait üniversitelerin tıp fakültelerine bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi birimleri ile rektörlüklerine bağlı sağlık hizmeti sunan enstitüleri döner sermaye işletmelerinin 31/12/2017 tarihi itibarıyla muhasebe kayıtlarında yer alan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödenmemiş ilaç ve tıbbi malzeme alanlarına ilişkin borçları, ikinci fıkrada belirtilen şartların birlikte gerçekleşmesi halinde, Maliye Bakanlığı bütçesinden işletmeye verilen borç karşılığında ilgili döner sermaye muhasebe birimi tarafından defaten ödenir.
Gerçek veya tüzel kişi alacaklıların bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde;
- a) Kapsama dâhil alacak tutarı yerine, vade tarihi ve alacağın türüne (ilaç, tıbbi malzeme türleri itibarıyla) göre Bakanlar Kurulunca belirlenecek olan iskonto oranlarının uygulanması sonucu hesaplanacak tutarın ödenmesini kabul ettiğine ve iskonto oranına tekabül eden tutardan feragat ettiğine,
- b) Kapsama giren alacakları için açmış oldukları davalar ile icra takiplerinden feragat ettiğine,
- c) Kapsama dâhil alacaklardan bu madde uyarınca ödeme yapılanlarla ilgili hak ve alacakların hiçbir şekilde ihtilaf konusu yapılmayacağına dair yazılı olarak ilgili işletmeye başvurması gerekmektedir. Alacaklılar ilgili işletmedeki kapsama dâhil tüm alacakları için başvuruda bulunmak zorundadır. Başvuru sırasında alacaklılar, bu fıkranın (b) bendi kapsamındaki feragat beyanını mahkemelere veya icra müdürlüklerine sunduklarına ilişkin tevsik edici belgeleri de ibraz etmek zorundadır.
İşletmeler, başvuru süresinin sona ermesini müteakip bu madde kapsamında başvuruda bulunan gerçek ve tüzel kişi alacaklıların ve bu maddenin ikinci fıkrasının (a) bendi kapsamında hesaplanan alacak tutarlarına ilişkin bilgilerin yer aldığı listeyi on beş gün içinde Maliye Bakanlığı’na bildirir. Maliye Bakanlığı, listelerde yer alan tutarları esas alarak, döner sermaye işletmesi itibarıyla gerekli kaynağı işletmeye bir ay içerisinde aktarır. İşletme tarafından hak sahibi gerçek ve tüzel kişilere, yasal olarak yapılması gereken tüm kesintiler düşüldükten sonra kalan tutar, aktarım tarihini takip eden beş işgünü içinde ödenir. Ödenecek borçlar ile ilgili olarak ayrıca temerrüt faizi, vade farkı benzeri herhangi bir ödeme yapılmaz.
Feragat suretiyle kayıtlardan çıkarılacak borç tutarları, üniversite döner sermaye işletmeleri tarafından sonuç hesaplarına aktarılır ve bu tutar üzerinden Hazine hissesi ve bilimsel araştırma projesi payı ayrıca hesaplanmaz.
İlgili döner sermaye işletmesi tarafından Maliye Bakanlığı’na borçlanılan tutarlar, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 2020 yılı Ocak ayından itibaren ilgili işletmeye yapılacak ödeme tutarlarından 60 ayda eşit taksitlerle faiz uygulanmaksızın kesinti yapılması suretiyle tahsil edilir. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılacak kesintiler, kesintinin yapıldığı tarihten itibaren beş işgünü içerisinde Maliye Bakanlığı Merkez Muhasebe Birimi hesaplarına aktarılır.
Bu maddenin birinci fıkrası kapsamında yapılan ödemeler sonrasında, Devlete ait üniversitelerin tıp fakültelerine bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi birimlerinin ve rektörlüklerine bağlı sağlık hizmeti sunan enstitülerin döner sermaye işletmeleri öncelikle 1/1/2018 tarihinden sonraki mal ve hizmet alımları ile ilgili ödemelerini yaparlar. Üçer aylık dönemler itibarıyla nakit akışlarının uygun olması halinde 31/12/2017 öncesi dönemlere ait vadesi geçmiş borçlar, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenir.
Mahkemelerce, feragat nedeniyle vekâlet ücreti ve yargılama giderlerinin tarafların üzerinde bırakılmasına karar verilir. Başvurulara ve ödemelere ilişkin doğacak tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı yetkilidir” hükmünü haizdir.
Söz konusu Kanun hükmü uyarınca kapsama giren borçlara uygulanacak iskonto oranlarını belirleyen ve bir örneği ekte gönderilen 9/04/2018 tarih ve 2018/11611 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, 19/4/2018 tarihli ve 30396 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Buna göre; devlete ait üniversitelerin tıp fakültelerine bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi birimleri ile rektörlüklerine bağlı sağlık hizmeti sunan enstitüleri döner sermaye işletmelerinin 31/12/2017 tarihi itibarıyla muhasebe kayıtlarında yer alan ve vadesi 6/4/2018 tarihine kadar olan ödenmemiş ilaç ve tıbbi malzeme alım bedellerinin ödenmesi konusunda yapılacak işlemler aşağıda açıklanmıştır.
1– Alacaklıların her bir işletme itibarıyla kapsama dahil tüm alacakları için 7/5/2018 tarihi mesai saati bitimine kadar ilgili işletmeye başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
2– Temlik edilen alacaklarda alacak, temlik alan alacaklıya geçtiğinden, müracaat temlik alan alacaklı tarafından yapılacaktır. Temlik alan alacaklılar, ilgili işletmedeki kapsama dâhil tüm alacakları için başvuruda bulunmak zorundadır.
3– Tek bir faturada tıbbi malzeme ve ilaç alımlarıyla birlikte başka mal ve hizmet alımları da var ise, sadece tıbbi malzeme ve ilaç alımlarıyla ilgili alacaklar için başvuruda bulunulabilecektir. 4– İlgili işletmeler, müracaat süresi içerisinde başvuruda bulunan her bir alacaklıdan bakanlık tarafında belirlenen formatta “Feragatname” isteyeceklerdir. Alacaklılar, feragat beyanını mahkemelere veya icra müdürlüklerine sunduklarına ilişkin tevsik edici belgeleri de feragatname ekinde işletmelere ibraz edeceklerdir.
5- İşletmeler, başvuru süresinin bitiminden itibaren on beş gün içinde başvuruda bulunan alacaklılara ait iskontolu borç tutarını gösteren konsolide listeyi bakanlık tarafından belirlenen şekilde düzenleyip Rektör tarafından imzalanacak üst yazı ekinde Bakanlığımıza (Muhasebat Genel Müdürlüğü) göndereceklerdir.
6– Bakanlığımıza gönderilen listelerde yer alan ödenecek tutarlar (iskontolu borç tutarı) esas alınarak döner sermayeli işletmeler itibarıyla gerekli kaynak ilgili işletmeye Bakanlığımızca bir ay içerisinde aktarılacaktır.
7– Bakanlığımızca yapılacak aktarım için ilgili döner sermaye muhasebe birimlerince ödemelerini yaptıkları banka şubeleri nezdinde ayrı bir hesap açtırılacak ve hesaba ilişkin bilgiler (İBAN, Banka ve Şube Adı ve ilgili hesabın Vergi Kimlik Numarası) konsolide liste (Ek-3) ile birlikte Bakanlığımıza bildirilecektir. Döner sermaye muhasebe birimlerince bu kapsamda yapılacak ödemeler bu hesaptan yapılacak olup başka ödemeler için kullanılmayacaktır.
8– İlgili döner sermaye muhasebe birimince yasal olarak yapılması gereken tüm kesintiler düşüldükten sonra kalan tutar, aktarım tarihini takip eden beş işgünü içinde gerçek veya tüzel kişi alacaklılara ödenecektir. Ödenecek borçlar ile ilgili olarak ayrıca temerrüt faizi, vade farkı benzeri herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
9– Bu kapsamda yapılan ödemeler sonrasında, üniversitelerin tıp fakültelerine bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ile sağlık hizmeti sunan enstitü döner sermaye birimleri; öncelikle 1/1/2018 tarihinden sonraki mal ve hizmet alımları ile ilgili ödemelerini yapacaklardır. Üçer aylık dönemler itibarıyla nakit akışlarının uygun olması halinde, 31/12/2017 öncesi dönemlere ait ve vadesi geçmiş borçlar, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenmeye devam edilecektir.
10– İlgili döner sermaye işletmesi tarafından Maliye Bakanlığına borçlanılan tutarlar, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 2020 yılı Ocak ayından itibaren ilgili işletmeye yapılacak ödeme tutarlarından 60 ayda eşit taksitlerle ve faiz uygulanmaksızın kesinti yapılması suretiyle tahsil edilecektir. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılacak kesintiler, kesintinin yapıldığı tarihten itibaren beş işgünü içerisinde Maliye Bakanlığı Merkez Muhasebe Biriminin tahsilât hesabına aktarılacaktır.
11– Mahkemelerce, feragat nedeniyle vekâlet ücreti ve yargılama giderlerinin tarafların üzerinde bırakılmasına karar verilmesi düzenlendiğinden, üniversite vekilleri tarafından mahkemelere bu yönde beyanda bulunulması gerekmektedir.
Alacaklıların her bir işletme itibarıyla kapsama dahil tüm alacakları için 7/5/2018 tarihi son gün olup, bu tarihe kadar idareler ile yazılı mutabak yapılması ileride bir sürpriz yaşanmaması için önerilmektedir.
